Tự ý dùng thuốc - ẩn họa khôn lường!

Khi bị nhức đầu sổ mũi hay một căn bệnh thông thường nào đó, bạn thường tự mua thuốc để uống thay vì đến bệnh viện để khám. Nhưng bạn nên thận trọng, vì việc tự ý dùng thuốc không có tư vấn của bác sĩ đôi lúc sẽ gây hậu quả không tốt.

Thế nào là tự ý dùng thuốc?

Khi người nào đó sử dụng thuốc để tự chữa một chứng bệnh nào đó mà không cần đến sự chẩn đoán bệnh và hướng dẫn dùng thuốc của bác sĩ thì đó là tự ý dùng thuốc. Việc một người dùng thuốc theo đơn thuốc của người khác để chữa bệnh khi thấy triệu chứng bệnh của mình giống với người đó cũng được coi là tự ý dùng thuốc.

Việc tự ý dùng thuốc thường đuợc áp dụng đối với các chứng bệnh thông thường như cảm cúm, nhức đầu, đau bụng... bởi không muốn mất thời gian đến khám tại các cơ sở y tế. Họ thường chọn giải pháp đơn giản nhất là ra hiệu mua các thuốc hạ sốt, chống cảm, giảm đau,.. về dùng.

Những rắc rối phát sinh

Thông thường với các chứng bệnh nhẹ (bệnh không gây ra sự xáo trộn trầm trọng đến các chức năng trong cơ thể, không có những tổn thương đáng kể) thì thuốc tự dùng sẽ kết hợp với khả năng đề kháng của cơ thể có thể đẩy lùi bệnh tật, và ít gây tác hại.

Nhưng không phải bao giờ việc tự dùng thuốc cũng an toàn tuyệt đối và hiệu quả như mong muốn vì có nhiều rắc rối nảy sinh như buồn nôn, ngứa cổ... đến dị ứng mức độ nặng, ngộ độc thuốc phải đi cấp cứu. Những nguy hại do tự ý dùng thuốc có thể kể:

- Dùng thuốc không đúng triệu chứng.

Triệu chứng bệnh có thể phức tạp khiến cho người ta dễ nhầm lẫn: cùng là một triệu chứng nhưng nguyên nhân gây bệnh có thể nhiều và chỉ có chẩn đoán của bác sĩ mới xác định được chính xác. Ví du: nhức đầu là biểu hiện của nhiều bệnh như: cảm sốt, tăng huyết áp do ăn uống kém, thậm chí do mắt làm việc nhiều sinh mệt mỏi.

Trong những trường hợp này, việc tự ý dùng thuốc có thể làm che lấp triệu chứng của căn bệnh thực sự. Thậm chí nếu việc tự ý dùng thuốc che lấp đi các triệu chứng cấp cứu ngoại khoa thì thật nguy hiểm. Ví dụ viêm ruột thừa cấp cũng gây ra cơn đau bụng. nếu bệnh nhân uống thuốc chữa đau bụng thì có thể giảm nhẹ cơn đau, nhưng thực tế là viêm ruột thừa vẫn tiếp tục tiến triển. bệnh nhân nếu không được mổ cấp cứu kịp thời có thể nguy hại đến tính mạng!

- Dùng thuốc mà không tính đến phản ứng của cơ thể.

Phản ứng của thuốc đối với cơ thể rất đa dạng, tuỳ thuộc vào cơ địa của mỗi người. có loại thuốc người này dùng không sao, nhưng người khác dùng thì rất nguy hiểm. Điển hình là penicillin, vitamin B1. Một số người nếu tự ý dùng hai loại này thì rất dễ bị dị ứng.

Lời khuyên của thầy thuốc

- Chỉ nên tự dùng thuốc khi thật cần thiết, phải có những hiểu biết tối thiểu về cách dùng, liều lượng, tính năng của thuốc bằng cách đọc kỹ tờ hướng dẫn sử dụng của thuốc trước khi dùng hoặc tham khảo ý kiến các nhà chuyên môn.

- Nên nhớ ăn uống đầy đủ dưỡng chất và vitamin tốt hơn là việc dùng các thuốc bổ sung vitamin và chất khoáng.

- Một khi xuất hiện các triệu chứng khó chịu hoặc có gì nghi ngờ về bệnh - cách an toàn nhất là đi khám tại các cơ sở y tế. Không nên quá lạm dụng “kinh nghiệm” cá nhân trong việc khám bệnh và tự ý dùng thuốc để xảy ra điều đáng tiếc!



BS.Nguyễn Anh